Choroby seniorów. Z czym musi się liczyć opiekunka osób starszych?

Praca opiekunki osób starszych nie należy do najłatwiejszych. Jedną z trudności, z jakimi muszą mierzyć się osoby wykonujące ten zawód, są choroby, na jakie cierpią seniorzy. Jedną z najtrudniejszych jest demencja. Jak radzić sobie w takiej sytuacji?

​

Demencja jest choroba, która może zdarzyć się każdemu, jednak jej ryzyko znacząco wzrasta u osób po 65 roku życia. Pracując jako opiekunka osób starszych, powinnaś więc być przygotowana na zajęcie się osobami, które mają objawy otępienia, jak inaczej nazywa się niekiedy demencję. Demencja często związana jest z chorobą Alzheimera, także typową dla wieku starszego, jednak nie należy tych dwóch chorób mylić. Także bez choroby Alzheimera senior może mieć objawy demencji.

Jakie są objawy demencji?

Zwykle uważa się, że demencja to przede wszystkim problemy z pamięcią. Jednak warto wiedzieć, że to pojęcie znacznie szersze, obejmujące różne funkcje poznawcze, a także generalnie codzienne funkcjonowanie. Chory dotknięty demencją rzeczywiście może zapominać – dotyczy to nie tylko np. miejsca położenia przedmiotów codziennego użytku, ale też faktów dobrze mu znanych np. z historii, czy tzw. wiedzy ogólnej, imion krewnych, ważnych dat. W następstwie mogą pojawić się trudności z liczeniem, pisaniem, czytaniem czy mówieniem – w przypadku demencji częste jest zapominanie słów lub ich znaczenia. Dla demencji charakterystyczne są też trudności z nauką nowych umiejętności czy przyswajaniem nowych informacji.

Seniorzy z demencją często mają problemy z orientacja i poruszaniem się w przestrzeni, niekiedy nawet we własnym domu. Demencja utrudnia im też jasność myślenia i zdolność do podejmowania trafnych decyzji – to, dlatego osoby starsze, z demencją często padają ofiarami różnego rodzaju oszustów. W zaawansowanej postaci demencji może dojść do problemów z rozpoznawaniem osób, w tym najbliższych. Demencji towarzyszy też często apatia, spadki nastroju, brak apetytu, zmienność nastrojów, rozdrażnienie. Niestety, zdarza się też, że chory jest agresywny – to reakcja na poczucie zagubienia: nie wie, gdzie jest, kto go otacza, nie rozumie rzeczywistości, czuje się zagrożony. To wszystko sprawia, że zajmowanie się chorym z demencją jest trudne.

Jak opiekować się osobą cierpiącą na demencję?

Podstawową cechą, jaka musi mieć opiekunka zajmująca się seniorami z demencją jest cierpliwość. Nawet przy łagodnej postaci tej choroby nieustanne pytania o to samo (o godzinę, dzień tygodnia, plan dnia, posiłki) może być irytujące i męczące. Niezbędne jest też wysokie poczucie odpowiedzialności oraz sumienność – choremu często trzeba podawać regularnie leki, a także dbać o to, by regularnie zjadał posiłki, bo może mieć trudności z odczuwaniem głodu. Niezwykle istotna jest wyrozumiałość. Pomoże w tym zrozumienie mechanizmów choroby – dzięki temu opiekunka będzie widziała, ze złośliwości, uwagi czy nawet oskarżenia (np. o kradzież) nie są wymierzone w nią osobiście, tylko stanowią objaw choroby i często są wynikiem silnego lęku i poczucia zagubienia. Osoba ciepła, serdeczna, taktowna i cierpliwa ma szansę na zdobycie zaufania nawet seniora z demencją, co z pewnością ułatwi codzienne funkcjonowanie.

Warto jednak pamiętać, że opiekunka też ma prawo do swoich emocji, do poczucia zmęczenia i frustracji. W ich odczuwaniu nie ma niczego złego. Warto jest mieć z kim o tym porozmawiać. Kontakt z bliską osoba, która rozumie sytuację z pewnością ułatwi zmaganie się z trudnościami. Opiekunka musi umieć zadbać też o siebie – zaplanować odpowiednią ilość snu, zadbać także o swoje regularne posiłki i chwile wypoczynku, jeśli jest taka możliwość. Osoba niewyspana, przemęczona i głodna nie będzie w stanie wykrzesać z siebie odpowiedniej dawki cierpliwości i ciepła, tak niezbędnych seniorowi. Należy też pamiętać, że nie bez powodu kontrakty dla opiekunek osób starszych w Niemczech trwają zwykle od kilku do kilkunastu tygodni – po tym czasie warto wypocząć, ewentualnie jako kolejne zlecenie wybrać takie, które będzie mniej obciążające.